تاریخچه پیدایش جرثقیل

وسایلی برای بلند کردن یا جابجایی بار در زمان های قدیم استفاده می شد. قبلاً در مراحل اولیه توسعه جامعه بشری، نیاز به وسایلی برای بلند کردن بارهای سنگین وجود داشت. بلند کردن و جابجایی بارهای بسیار سنگین در ساختمان ها به عنوان مثال، اهرام خئوپس بیش از 2000 سال قبل از میلاد، سازه های هیدرولیک در چین باستان، ساختمان هایی در روم باستان و… بدون ساده ترین وسایل بالابر غیر ممکن بود.

ظاهراً اولین وسایل بلند کردن اهرم ها، غلتک و تخته شیبدار بودند که امکان بلند کردن و جابجایی بارها را بدون استفاده از قطعات میانی مانند زنجیره ها و طناب ها که دستگاه بالابر را با بار متصل می کردند، ممکن می کرد. غلتک ها، اهرم ها و صفحات شیب دار ظاهراً حتی در ساخت قدیمی ترین سازه های سنگی دلمن ها استفاده می شد. با کمک آن ها، تحویل و نصب مجسمه های عظیم برای کاخ ها و معابد آشوری و تخته های سنگی عظیم در هنگام ساخت اهرام در مصر باستان انجام می شد.

کاربرد جرثقیل در زمان های قدیم

یونانیان باستان از دستگاه جرثقیل برای بلند کردن بار استفاده می کردند. قبل از میلاد مسیح برای ساخت دیوارهای قلعه و هم چنین برای اجرای تئاتر برای ظاهر شدن بازیگران و وسایل نمایشی در طول نمایش از بالابر استفاده می شد. بالابرهای اهرمی برای بلند کردن آب در چین باستان، هند و کشورهای شرقی استفاده می شد. مدت ها قبل از آغاز عصر ما، جرثقیل های افقی و عمودی دستی در چین استفاده می شد.

بعدها یونانیان باستان بالابرهای زنجیره‌ای و تاسیسات بالابر پیچیده را وارد کردند که شامل تیرهای شیب‌دار با طناب ‌هایی با زوایای شیب ثابت یا متغیر به افق و از زنجیر بود.  بهبود بیش تر این تاسیسات توسط رومی ها منجر به ایجاد جرثقیل دروازه ای  شد. طبق توصیف ویترویوس که قدمت آن به قرن اول قبل از میلاد می رسد، این جرثقیل ها بر روی تیرهای چوبی محکمی نصب می شدند که می توانستند غلتک ها را در هر جهت بچرخانند. بلند کردن محموله توسط چنین جرثقیل ها می تواند تا ارتفاع 12 متر انجام شود.

جرثقیل در اروپای غربی

در اروپای غربی تکنولوژی به توسعه خود ادامه می دهد. در ارتباط با توسعه تجارت و دریانوردی و رشد صنعت معدن و متالورژی، پیشرفت هایی در دستگاه های بالابر وجود داشت. با توسعه مکانیک، طراحی تجهیزات بالابر بهبود یافته است و بالابرهای زنجیری پدیدار شدند که با ترکیب آن ها امکان جابجایی و بلند کردن بارهای سنگین را با سرعت زیاد یا با تلاش کم تر فراهم کردند. ظهور طرح های جرثقیل برجسته به دوره قرن 14-15 برمی گردد، زمانی که در اروپا (ایتالیا، آلمان، جمهوری چک) جرثقیل های چرخشی، جرثقیل ستونی بازویی و زنجیری ساخته شده از چوب شروع به کار کردند. در ارتباط با توسعه صنعتی اروپا، ساخت جرثقیل در اواخر قرن 18 و اوایل قرن 19 شروع به توسعه کرد.

یکی از ویژگی های مکانیزم ها، تاسیسات و دستگاه های بالابر که قبل از قرن نوزدهم به بهره برداری رسید، استفاده از چوب به عنوان مصالح ساختمانی برای اجزای حیاتی مانند اسکلت ها، قفسه ها، دروازه ها و غیره بود. در قرن نوزدهم، اولین جرثقیل سقفی تماماً از چوب در پاریس ساخته شد. سازه های باربر چوبی و فلزی از جرثقیل های سقفی و دروازه ای در اواخر قرن نوزدهم نسبتاً مورد استفاده قرار گرفتند. تنها در آغاز قرن گذشته، زمانی که با توسعه صنعت و حمل و نقل، نیاز به بلند کردن بارهای سنگین بیش تر شد، با افزایش سرعت بلند کردن و حرکت افقی، استفاده از درایو ماشین شروع شد.

اولین مورد استفاده از گروه جرثقیل ها، یک درایو هیدرولیک بود که شروع استفاده از این درایو به اواخر قرن 18 برمی گردد. با این حال، اولین جرثقیل هیدرولیکی در انگلستان در سال های 1846-1847 و تنها در نیمه دوم قرن نوزدهم به بهره برداری رسید. درایو هیدرولیک به طور گسترده در جرثقیل های ثابت و متحرک، در بالابرهای مسافری، جک ها و غیره استفاده می شود. در دهه سی قرن نوزدهم. در انگلستان (1827) برای اولین بار ساخت یک جرثقیل ثابت انجام شد. اما در دوره بعدی، جرثقیل های متغیر به دلیل ناقص بودن طراحی، توزیع قابل توجهی دریافت نکردند.

در سال 1880، اولین بالابر الکتریکی یا همان آسانسور با مکانیزم بالابر متشکل از یک موتور، یک چرخ دنده حلزونی و چرخ دنده هایی که با دندانه های یک ریل راهنما ثابت مشبک شده بود، ساخته شد. در همان زمان، جرثقیل سقفی برقی در آلمان ساخته شد که تمام مکانیزم ها را از یک موتور الکتریکی به حرکت در می آورد و در سال 1889 اولین جرثقیل سقفی الکتریکی با یک محرک الکتریکی جداگانه برای بلند کردن بار، حرکت واگن بار و حرکت دادن پل جرثقیل در آمریکا به بهره برداری رسید. در 1885 و 1891 استفاده از درایو الکتریکی به جرثقیل‌های دروازه‌ای، نیمه پورتال و جرثقیل چرخان ثابت گسترش می‌یابد. در سال 1895 برای اولین بار جرثقیل های متحرک توسط موتورهای احتراق داخلی به حرکت در آمدند.

نکات پایانی

با توسعه ساخت و ساز مسکن ، نیاز به ایجاد جرثقیل های ساختمانی برای جایگزینی نیروی انسانی احساس شد. در سال 1902 جرثقیل های بازویی متشکل از یک بازوی فلزی یا همان خرپا مثلثی مسطح با بلوک ها، نصب شده بر روی یک دکل لوله ای چوبی و یا نصب شده بر روی زمین ساخته شدند که کمک زیادی به افراد در ساختمان سازی کردند.